Suplementacja w I trymestrze ciąży

Często tuż po radości spowodowanej nowiną o ciąży, przyszłą mamę ogarnia obawa o to, czy dostarcza swojemu maluszkowi wszystkich niezbędnych składników dla jego poprawnego wzrostu. Baczniej przygląda się swojej diecie i zaczyna dążyć do szybkiego wyeliminowania z niej złych nawyków. Pierwszy trymestr ciąży wiąże się nie tylko ze wzmożonymi dolegliwościami ciążowymi takimi jak nudności czy wymioty, ale jest to również czas, w którym suplementacja poszczególnych witamin oraz mikroelementów jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju naszego dziecka.

Kluczowy pierwszy trymestr życia

Nieświadomy początek

Pierwszy trymestr liczony jest od pierwszego dnia ostatniej miesiączki przypadającej przed zapłodnieniem aż do 13 tygodnia ciąży. Przyszli rodzice zwykle dowiadują się o ciąży w momencie wykonania testu ciążowego, a jest to już drugi tydzień wzrostu zarodka! Zwykle tuż po otrzymaniu dobrej nowiny sięgają po wiedzę z obszaru suplementacji w ciąży oraz rozwoju zarodka. On natomiast tym samym czasie zakończył już swoją wędrówkę jajowodem i zaczyna zagnieżdżać się w macicy. Zwielokrotnił też swój rozmiar, dzieląc komórki ciała i upodabniając się do owocu morwy. Pod koniec tego okresu będzie już można zaobserwować wyodrębniającą się główkę, a zarodek z każdym dniem coraz bardziej będzie upodabniał się do wyglądu noworodka, jaki znamy.

Wzmożony rozwój

Czwarty tydzień ciąży to początek tzw. organogenezy. Nazywamy tak proces tworzenia organów przez rozwijający się zarodek. Przez następny miesiąc powstaną wszystkie najważniejsze narządy, a bicie serca będzie można zaobserwować podczas USG w 6 tygodniu ciąży. Stale rosnący i rozwijający się maluch potrzebuje wzmożonego dostarczania tlenu oraz substancji odżywczych. Dlatego właśnie jego układ krwionośny gwałtownie się rozwija, a przyszła mama często czuje się zmęczona i osłabiona.

Finał trzeciego miesiąca

Pod koniec pierwszego trymestru płód zaczyna przypominać swoim wyglądem małego człowieka. Ma co prawda nieproporcjonalnie dużą głowę, ale łatwo można dostrzec na ekranie USG jego kończyny, twarz czy uszy. Zwykle w tym czasie osiąga już wielkość około 10 cm i waży nieco ponad 40 g. Długo oczekiwany, ciążowy brzuszek zaczyna delikatnie się uwidaczniać i to właśnie wtedy rodzice najczęściej decydują się podzielić swoją radosną nowiną z bliskimi. W tym czasie można również podejrzeć podczas badania USG maluszka ssącego kciuk, a nawet poznać jego płeć! Zwykle tuż po przyszli rodzice zaczynają kompletować wyprawkę, a także zastanawiać się nad imieniem dla swojego dziecka.

Pierwszy trymestr z perspektywy przyszłej mamy

Dolegliwości

Doskonale znana nam scena z filmu, w którym kobieta łapie kosz na śmieci, a następnie wymiotuje, dla wielu przyszłych mam nie jest fikcją, ale codzienną, poranną rutyną. Wymioty w połączeniu z nudnościami i zmienionym smakiem, powodują zagrożenie niedoborem witamin i mikroelementów. Nie należy również bagatelizować przedłużającego się uczucia zmęczenia i senności - trzeba niezwłocznie sprawdzić, czy jest ono spowodowane wyłącznie samym faktem bycia w ciąży, przeprowadzając badanie krwi.

Obawy

W pierwszym trymestrze mamy często martwią się o to, czy ich tryb życia nie zagraża maluszkowi. Rezygnują z forsujących aktywności fizycznych, ograniczają wyjścia na siłownię oraz basen. Rzucają szkodliwe nałogi jak alkohol oraz papierosy. Starają się zmienić swoją dietę i wzbogacić ją o niezbędne witaminy oraz mikroelementy. Niewiele z nich wie, że w pierwszym trymestrze ciąży nawet najbardziej dopracowana i wartościowa dieta może okazać się niewystarczająca, by spełnić wciąż rosnące zapotrzebowanie rozwijającego się dziecka. Wówczas warto wiedzieć, które z nich są kluczowe, by z rozsądkiem sięgnąć po preparaty suplementujące.

Suplementy diety

Witaminy dla ciężarnych w pierwszym trymestrze ciąży

Suplementacja witamin często kojarzona jest z okresem o zwiększonej zachorowalności na grypę - z jesienią oraz wczesną wiosną. Stanowi ona również podstawę wzbogacania diety kobiet w ciąży, w celu zapewnienia prawidłowego rozwoju dziecka. W pierwszym trymestrze gwałtownie wzrasta zapotrzebowanie na witaminy A, B i C, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na ich dostarczanie nie tylko w diecie, ale również w przyjmowanych suplementach.

Kwas foliowy

Kwas foliowy (inaczej witamina B9) powinien być przyjmowany nie tylko przed zajściem w ciąże, ale również przez cały pierwszy trymestr. W połączeniu z witaminą B12 jest odpowiedzialny za procesy wzrostu i rozwoju komórek, w tym zawiązywaniu się organów. Jego niedobór może prowadzić do zaburzeń rozwoju płodu w tym bezmózgowia i przepukliny rdzenia kręgowego. Drugim skutkiem może być uzyskanie przez dziecko niewielkiej masy urodzeniowej, a nawet poronienie. 

Naturalnym źródłem kwasu foliowego mogą być jajka, wątróbka i ciemnozielone warzywa w tym jarmuż, szpinak, natka pietruszki. Zalecaną dawkę 0,4 mg/dziennie ciężko jest uzupełnić tylko na podstawie diety, warto więc sięgać po witaminy dla ciężarnych zawierające w swoim składzie witaminę B9.

Witaminy C i A

Witamina C i A są niezbędne dla prawidłowego przebiegu ciąży, ze względu na swoje właściwości oksydacyjne. Stanowią również elementy budulcowe powstających narządów. Witamina A odpowiada za poprawne wykształcenie i funkcjonowanie zmysłu wzroku. Witamina C ponadto wspomaga wchłanianie żelaza, zapobiegając powstawaniu anemii ciążowej.

Obie witaminy dostarczamy do organizmu w diecie, jedząc m.in owoce cytrusowe, jajka, pomidory czy owoce dzikiej róży. Analogicznie do witaminy B9, aby w pełni zaspokoić zapotrzebowanie na witaminę A i C, najlepiej jest sięgnąć po suplementy diety zawierające je w swoim składzie.

Kwas DHA w ciąży

W diecie Polek, również tych w ciąży, często zauważa się niedobór kwasu DHA. Powodem jest ich dieta uboga w ryb oraz owoce morza. Ten nienasycony kwas tłuszczowy stanowi jeden z najważniejszych składników odżywczych rozwijającego się dziecka. Jego suplementacja jest sugerowana przez cały czas trwania ciąży, ze szczególnym naciskiem na czas od 20 tygodnia, gdy zaczyna rozwijać się ośrodkowy układ nerwowy. 

W przypadku prawidłowo przebiegającej ciąży, zaleca się zażywanie ok. 600mg DHA dziennie. Dawka może zostać zwiększona w przypadku ciąży z ryzykiem przedwczesnego porodu. Zaspokojenie zapotrzebowania na DHA samą dietą jest w większości przypadków niemożliwe, należy sięgnąć po suplementy diety.

Magnez i żelazo w ciąży

Oprócz witamin i kwasu DHA należy zwrócić uwagę na suplementację magnezu oraz żelaza. Niedobór tych mikroelementów może prowadzić do anemii, poronienia, zmniejszonej wagi urodzeniowej dziecka, a nawet zaburzeń skurczów podczas porodu.